Vanmorgen hebt u al kunnen genieten van de liveblog bij de ochtendronde van de Jeugd C. Een thema dat meer dan eens voorbijkwam was ‘de logische zet’. Logica is binnen het schaken eigenlijk een vreemd begrip, want wat is nou precies de definitie van logica? Volgens de Van Dale wordt het gedefinieerd als: ‘leer van het geldig redeneren’. Schaken is een combinatie van meerdere factoren, maar geldig redeneren zal voor menig topschaker als muziek in de oren klinken. Ook op hoger niveau komt het wel eens voor dat een logische zet, totaal de verkeerde is. Dat bleek vanmorgen al, maar wellicht komt er in de middagpartijen nog meer voorbij.
Jeugd A: Kobe wist gisteren eigenlijk al goed weg te komen met een remise, maar kreeg nu de tot het bot gemotiveerde Guido tegenover zich. Als een ware bulldozer kwam hij in de stelling van Kobe binnenstormen, met gave zetten als 17.Pd5 en 20.Lxb5. Zodra het paard, de dame en de toren zich konden melden met mogelijke matdreiging was het al snel genoeg geweest voor Kobe, die nu alle zeilen bij zal moeten zetten om het podium niet uit het oog te verliezen.
Bram heeft al een tijdje de titel van ‘opkomend supertalent’ in Nederland, nu moest hij dit ook nog waar maken tegen de Franse Imanol. Op een gegeven moment speelt Imanol 29.Pb3, valt de dame aan en sluit de open lijn voor de zwarte toren: logisch. Bram verzet de dame met 29…Da3 en Imanol denkt de boel onder controle te hebben op de b-lijn. Probleem is na 30.e5? dat ineens dat paard wat hij daar zo logisch had neergezet geslagen kan worden. Logisch? Nee. Begrijpelijk? Ja. Gelukkig heeft uw redacteur (nog) een positieve score tegen dit supertalent, maar mochten wij elkaar nog een keer treffen zal ik er naar alle waarschijnlijkheid kansloos van af gaan!
Vraag is: zag (de grote voor zijn leeftijd, maar nog steeds kleine) Bram dit van ver aankomen?
Xaveer en Alexander hadden ook een heftig potje schaakgeweld te pakken. In een Alapin werden 11 zetten theorie gevolgd, totdat Alexander ineens met 11…Pd7 als nieuwtje kan aanzetten. Niet veel later kan een toren binnendringen in de stelling van Xaveer, maar hij zal ongetwijfeld gedacht hebben ‘Wat jij kan, kan ik ook!’ Doordat er ook nog eens een loper bij kon komen op d3, kwam de zogeheten ‘Greek Gift’ in de stelling. Veel gift zat er niet aan, want zetherhaling was het maximaal haalbare hiermee: remise.
Jeugd B: Gachatur is bezig om zijn lokale medekandidaten één voor één uit te schakelen. Gisteren was Sascha al het slachtoffer en zijn plan van vandaag was om David naar huis te sturen. Gachatur gaf naderhand in de livestream aan dat hij diverse zaken had voorbereid, want David heeft zijn voorbereiding vaak erg goed op orde, maar werd verrast door de keuze van David. Hij opende namelijk met 1…Pc6. Een lang theoretisch schouwspel verschijnt op het bord, totdat ineens 12…c5 wordt gespeeld door David. Hiermee creëert hij mogelijkheden om chaos te scheppen, maar Gachatur paste een slinkse truc na 16…Kd7. De computer gaf aan om de e6 pion maar gewoon te geven, iets wat in de hoofden van ons mensen absoluut niet als logisch bestempeld zou worden. Twee zetten later kostte David dit al materiaal en werd de eerste partij van de middag in raptempo al afgesloten.
Een andere partij uit deze groep die prima aansluit bij ons thema was die tussen Jelle en Emilien. Zij waren vandaag als laatste van de groep nog bezig, logisch te begrijpen want beide heren willen hun eerste resultaat van het toernooi boeken. Beide heren hanteren de stijl om rustig aan te ‘schuiven’ om de stelling te verbeteren, om vervolgens op het goede moment toe te slaan. De eerste die hier gebruik van wou maken was Emilien, die met zijn b en c-pion voorwaarts trok om te promoveren. Hij wint hier ook een pion mee en niet veel later zelfs een stuk. Door een aantal schaakjes zag Jelle ineens zijn kans schoon en wist door een ongelukkige paardzet eeuwig schaak af te dwingen. We proberen het nog eens: 43…Pe7 logisch? Ja. Begrijpelijk? Ja en nee.
Emilien trok ten strijde, maar zonder succes
Jeugd C: Vanmorgen hebben we al uitgebreid mogen genieten van alle borden bij de Jeugd C, dus hier zal minder de focus op liggen voor dit dagverslag. Natuurlijk laten we het niet onopgemerkt voorbijgaan en nodigen wij u uit om eens te kijken naar het dagverslag 3.1, in de vorm van een liveblog. In de dagverslagen hebben we het vaak over de hogere borden, de lagere borden zijn minstens net zo interessant. Neem bijvoorbeeld bord 15, hier ging de partij tussen Thias en Dhanesh. Beide heren verloren de ochtendronde op ongelukkige wijze tegen respectievelijk Dylan en Wouter. Betekent natuurlijk dat beide heren hun kans roken om van die stomme nul af te komen. In de Italiaanse opening kwam de variant met het zogeheten ‘schijnoffer’ voorbij. Dhanesh weet richting het middenspel zijn stelling mooi in te delen, totdat hij opeens in een grapje terechtkomt. In het kader van ons thema: niet logisch, wel begrijpelijk. De lichte stukken werden snel afgeruild, maar de dame-toren combinatie van Thias nam toch net wat meer ruimte in beslag. Hiermee kon hij een pion winnen en deze promoveren tot vrijpion, die hem uiteindelijk ook zijn eerste overwinning opleverde.
Een andere partij hier met logische zetten was die tussen Chingthang en Theo. In de vertrouwde Najdorf van Theo gaat Chingthang voor de Engelse aanval met Le3. Hiermee weet hij een pionnenketen te creëren van b4,c4 en d5. In het Siciliaans draait 90% om de controle van het veld d5, klinkt als missie geslaagd. Om dit terug te krijgen, gaat Theo het offensief opzetten op de koningsvleugel. Door 18…f4 van Theo, wat in dit soort structuren logisch is, krijgt Chingthang juist meer ruimte over de witte velden en ook op de damevleugel. Op laatstgenoemde zet hij ook zijn aanval door, over de c-lijn. Theo kon de pionnenstorm niet meer in bedwang houden, wat hem een stuk en daarmee de partij kost. Logisch gespeeld door beide heren, maar wel dus met een tegenvallend resultaat voor Theo die, na zijn lange partij van vanmorgen, ook een tweede nederlaag moet incasseren vandaag. Hopelijk kan het lekkere weer met misschien een flinke ijsco de pijn wat verzachten.
Meisjes A: Elise heeft na twee nederlagen vandaag de rug kunnen rechten door een overwinning op Azra. Omdat we toch een beetje in de trant van het thema van de dag willen blijven verwijzen we jullie naar 20.Kf1. Logisch, want na 20…Tg6 lijkt de witte koning aardig penibel te staan en ziet het er eng uit. Beter was geweest om op b7 te slaan en daarna zelfs c6 op te halen, want daarmee is het veld g2 nog maar eens gedekt. Kf1 is volgens de redactie dan ook gedefinieerd als logisch, ondanks dat de computer het er niet mee eens is, vanwege de praktische bruikbaarheid van de zet. Vervelend genoeg staat Azra nu nog wel op de ‘nul’, hopelijk kan zij morgen zich ook herpakken.
Isafara heeft het vandaag niet echt getroffen, want ze trof een ontketende Katja. De eerste twee rondes vielen Katja nogal rauw op haar dak, dus die had wat recht te zetten. Het recept: de rust bewaren. Lange tijd leek Katja eigenlijk tegen Isafara te zeggen: ‘Kom maar, jij moet het bewijzen.’ Dit is natuurlijk ook een manier van schaken, waarbij de psychologie ineens om de hoek komt kijken. Ooit kwam hier de quote voorbij: ‘Schaken bestaat uit vier onderdelen: de opening, het middenspel, het eindspel en … psychologie.’ Vooral op laatstgenoemd onderdeel lijken veel schakers nog veel te kunnen leren. Isafara lijkt in deze partij daar ook slachtoffer van te zijn, want ze verliest vrij pardoes een pion op b3. Niet veel later volgde de pion op a4 ook en komt er een stortvloed aan pionnen naar voren. Resultaat: winst voor Katja.
Isafara weet niet wat haar overkomt…
Meisjes B: Door naar (citaat van een ouder) ‘de meisjesvierkamp’ van de Meisjes B. Carlijn opende bijzonder met 1.f4, een opening die op hoog niveau niet vaak gespeeld wordt. Nu weet uw redacteur, uit eigen jarenlange successen met deze opening, dat er meerdere openingen zijn die je tegen 1.f4 kan verwachten. Dit gebeurde ook, want Ilona besloot om het Fromgambiet te spelen met 1…e5. Er zijn lijnen in deze opening die je wellicht zelfs 20 zetten diep moet kennen, maar dit kwam helaas niet voor. Ilona koos voor de variant met 4…Lg4. Pikanter was geweest 4…g5 of 4…Pc6. Anyway, Carlijn besloot om rustig op te bouwen met b3 en Lb2 (nogmaals, de redactie is stiekem toch groot fan gebleven hiervan). Een paar zetten later gebeurt er wel iets geks, als Carlijn besluit om haar geweldige loper op de zwarte diagonaal te ruilen voor een paard op f6, die door het andere paard simpelweg geslagen kon worden. Ilona kreeg hiermee een aanzienlijk voordeel. De achtergebleven e3-pion van Carlijn is een ware schietschijf voor de zware stukken geworden. Het manoeuvreren van het paard van Ilona lijkt logisch (want ja, als je het even niet weet, dan zoek je een beter veld voor een slecht stuk), maar door deze te ruilen kan Carlijn juist de pionnenketen veel sterker maken. Op het moment dat er dan ook nog dames worden geruild met een geïsoleerde dubbele randpion zag Carlijn haar kans schoon. Dichtzetten, pionnen harken en winnen.
Fleur zag geen reden om bijzondere openingen te spelen en hield het bij 1.e4, waarop Sarah-Joy antwoordde met een Kann-opening in het Siciliaans. De druk in het centrum werd sterk opgebouwd, waarna Sarah-Joy rustig aan de stelling binnen kon vallen, maar ineens een pionverlies over het hoofd zag. De karaktereigenschap van een kampioen is dat je zelfs in het heetst van de strijd het hoofd koel kan houden, iets wat Fleur prima heeft gedemonstreerd deze pot. Iets wat niet zo zeer gelijk logisch is, want er wordt hier een beroep gedaan op hele andere kwaliteiten dan alleen schaaktechnische kunde.
Meisjes C: Tot slot van de dag de Meisjes C. Vaak zie je dat de meest briljante schakers het talent hebben om varianten tot in den treure te berekenen, tot groot ongeloof van het publiek. Echter, er zit soms ook een vervelende kant aan dit verhaal: het missen van directe dreigingen. Bekend van Wie is de Mol is het begrip ’tunnelvisie’, iets wat Sophie vandaag overkwam. Mila speelt 22…Pe5 met de dreiging op de loper op c4. Valt te verdedigen met 23.Le2, maar Sophie koos voor 23.La2, met het oog om ook de pion op d5 te blijven verdedigen. Oeps, dit laat 23…Pf3+ toe met dameverlies. Logisch? Nee. Begrijpelijk? Nee. Frustrerend? Ja.
Anumita is tot op heden nog de enige die foutloos is gebleven in de groep. Malem, die vorige week nog het NK-E Meisjes op haar naam wist te schrijven, was het slachtoffer van vandaag. Hier hebben we zowaar ook weer een zet in de categorie ‘Logisch, maar verliest’, namelijk 24.Dd7. Waarom precies? Het paard op e4 is ineens slachtoffer van een penning, die onvoldoende verdedigd kan worden door Malem. Beter was geweest 24.Db3. met het oog om druk te zetten op de gepende toren. Laatstgenoemde zet logisch? Zeker niet.
Het topbord van de Meisjes C.
Tot zover dit pleidoor over de logica in het schaken. Kort samengevat lijkt de definitie van de Van Dale niet helemaal te kloppen. Er komen veel meer zaken bij kijken dan enkel geldig redeneren. Neem bijvoorbeeld psychologische factoren, voldoende rust, uithoudingsvermogen en comform in het type stelling. Dit zijn allemaal randzaken die voor de gewone leek niet als logisch worden gezien binnen het schaken. Om gepast af te sluiten, één van de meest bekende quotes rondom logica uit het Cruijffiaans: ‘Ik ben overal tegen, tot ik een besluit neem. Dan ben ik voor, dat is logisch.’
Vanaf morgen wordt er geschaakt in het Carolus Barromeus College, aanvangstijd 13:00 uur. Het NJSK-Verhuisteam, soms ook bekend als Picobello B.V., gaat druk aan de slag om jullie morgen weer een comfortabele speelzaal aan te bieden. Logisch toch? ;)
